Nie od dzisiaj wiadomo, że to, jak poradzimy sobie z dorosłością w dużej mierze zależy od tego, jak przeżyliśmy swoje dzieciństwo. Począwszy od narodzin, a może nawet chwile wcześniej, kształtują się więzi, które będą miały fundamentalne znaczenie dla tego, jak młody człowiek wejdzie w świat dorosłych i jak poradzi sobie z różnymi wyzwaniami rozwojowymi, które pojawią się w okresie dorastania i później. Warto więc wspierać dziecko w rozwoju i być uważnym na jego potrzeby i trudności, i reagować, jeśli obserwujemy coś niepokojącego. Niezmiernie ważne jest to, aby dzieciństwo było czasem, w którym mały człowiek uczy się radzić sobie z wyzwaniami, które jednak nie przekraczają jego możliwości a dają podstawę do budowania poczucia sprawczości i wpływu na własne życie.

Terapia dzieci ma wspomagać je w trudnych momentach, doświadczeniach i przeżyciach. Terapeuta dziecięcy, współpracując z rodzicami, ma wspomóc dziecko w nabyciu umiejętności rozumienia otaczającego go świata i wzmocnić jego zasoby, aby mogło lepiej radzić sobie z wyzwaniami, które przynosi mu życie.

Do najczęściej spotykanych problemów wieku dziecięcego należą:

• Problemy o podłożu emocjonalnym: zaburzenia lękowe, np. lęk przed szkołą czy grupą rówieśniczą, zaburzenia nastroju, w tym stany depresyjne
• Problemy w sferze społecznej związanej z relacjami rówieśniczymi (trudności w nawiązywaniu lub/i utrzymywaniu relacji rówieśniczych), skłonność do izolacji, trudności w odnalezieniu się w grupie, itp.
• Problemy wychowawcze: zachowania agresywne, trudności w uznawaniu autorytetów, przestrzeganiu obowiązujących zasad
• Zaburzenia odżywiania, zaburzenia snu
• Zaburzenia nerorozwojowe, takie jak ADHD, zaburzenia ze spektrum autyzmu, opóźnienie intelektualne
• Tiki

Na czym polega terapia dzieci?

Terapia dzieci zasadniczo różni się od terapii stosowanej u osób dorosłych. Może odbywać się zarówno w kontakcie indywidualnym z terapeutą dziecięcym, jak i w formie grupowej, jednak metody terapii dziecięcej muszą być dostosowane do wieku i możliwości pacjenta. Powoduje to, że często spotkania z terapeutą dziecięcym przybierają formę zabawy lub też aktywności fizycznej. Dziecko podczas sesji wyraża siebie i swoje trudności poprzez rysunek, śpiew, odgrywanie scenek przy użyciu różnych zabawek czy innych pomocy, jak np. gry terapeutyczne. Psychoterapeuta dziecięcy wybiera optymalną formę zajęć dostosowaną do potrzeb i możliwości dziecka. Kluczowym elementem w procesie terapii dziecka odgrywają również rodzice.

Psychoterapia dzieci

Podejmując się terapii dzieci, szczególną uwagę należy zwrócić na diagnozę problemów dziecka. Często jest to proces wymagający co najmniej kilku spotkań, w które włączeni powinni być opiekunowie pacjenta, czasami również rodzeństwo czy inne bliskie osoby, które zamieszkują z rodziną dziecka. Po postawieniu diagnozy terapeuta dziecięcy ustala plan, który będzie optymalny dla danego dziecka. Warto przy tym podkreślić, że nieodłącznym elementem procesu psychoterapeutycznego dziecka, jest współpraca z rodzicami. Może ona polegać na pojedynczych konsultacjach, pracy indywidualnej z jednym lub obojgiem rodziców, czy często także psychoterapii rodzinnej, która ma być pomocna przy pracy terapeutycznej z dzieckiem. Psychoterapeuta dziecięcy ma pomóc dotrzeć do źródła problemów dziecka, aby móc skutecznie pomagać małemu człowiekowi w radzeniu sobie z jego cierpieniem. Terapeuta dziecięcy ma też wspomagać system rodzinny w likwidowaniu źródeł tego cierpienia.

Kiedy warto skorzystać z psychoterapii dzieci?

Psychoterapia dziecięca to forma pomocy, z której może skorzystać każde dziecko, niezależnie od wieku i sytuacji życiowej. Wiek dziecka determinuje stopień zaangażowania jego rodziców w proces terapeutyczny (im młodsze dziecko, tym większe zaangażowanie rodziców jest potrzebne i odwrotnie – u starszych nastolatków wzmacnia się procesy separacyjne, więc w terapii np. 16- latka rodzice mają być tylko wsparciem). Psychoterapię dzieci zaleca się w przypadku, kiedy dziecko wykazuje trudności w pokonywaniu kryzysów rozwojowych, sprawia problemy wychowawcze, ma trudności z funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej. Z pomocy psychologa dziecięcego warto również skorzystać, kiedy dziecko doświadczyło sytuacji wyjątkowo trudnych, takich jak śmierć bliskiej osoby, stresujące zdarzenie losowe lub zmiany, wymagające adaptacji do nowych warunków życiowych. Pamiętajmy jednak, że są to sytuacje względne i zawsze należy wziąć pod uwagę indywidualne potrzeby danego dziecka i możliwości jego środowiska rodzinnego. W sprzyjających warunkach rodzinnych, nawet tak trudne doświadczenie jak utrata bliskiej osoby, wcale nie musi prowadzić do powstawania doświadczenia traumatycznego. Ale jednocześnie u innych dzieci, utrata ulubionej maskotki może wywoływać cierpienie, które być może warto objąć opieką psychologa dziecięcego.

W zależności od problemów dziecka i jego potrzeb, psychoterapia może przyjąć postać terapii długoterminowej lub kilku spotkań z psychologiem czy psychoterapeutą, podczas których zadaniem jest wypracowanie strategii pracy z problemami danego dziecka i wskazanie rodzicom / opiekunom obszarów, na które należy zwrócić uwagę w procesie wspomagania dziecka.

Jeśli jest coś, co niepokoi Państwa w funkcjonowaniu dziecka, lub macie Państwo problemy wychowawcze, nie wiecie jak sobie poradzić z trudnością, z którą zmaga się Państwa dziecko, zapraszamy na konsultacje do Active Place Sense na warszawskiej Białołęce. Podczas tych konsultacji nasi specjaliści określą czy psychoterapia dla dzieci będzie w tym przypadku pomocna, czy może bardziej przydatne będą inne oddziaływania terapeutyczne, jak np. psychoterapia rodzinna czy może wystarczą konsultacje wychowawcze czy psychoedukacja na temat wspomagania rozwoju dziecka.